GIDO Meetjesland 2
Het belangrijkste werkinstrument van de leerkracht? De stem. Toch krijgt bijna de helft van de leerkrachten vroeg of laat te kampen met stemproblemen. Bij twintig procent van hen leidt dat zelfs tot ziekteverzuim. De interne preventiedienst GIDO Meetjesland, overkoepelende dienst van veertien scholen, organiseerde daarom samen met Groep IDEWE een workshop stemgebruik. En daar zijn de leerkrachten zeker over te spreken.
Agnes Goeman, lerares secundair onderwijs, weet hoe het is om zonder stem voor de klas te staan. “Ik ben mijn stem al twee keer verloren”, vertelt ze. “Dus ik kan de tips goed gebruiken.” Dankzij instructrice Bernadette Timmermans, logopediste en stemcoach bij onder andere de VRT, weet Agnes nu hoe je als leerkracht spaarzaam omgaat met je stem.
Geen inspanning zonder opwarming
In het stem- en spreekapparaat schuilen heel wat spieren, die net als alle andere spieren in je lichaam overbelast kunnen raken. Aan het begin van de lesdag je stem voldoende opwarmen is dus cruciaal. Tijdens de workshop oefenen leerkrachten opwarmingstechnieken die ze best iedere ochtend toepassen. Trillen, neuriën, zoemen: allerlei klanken komen aan bod.
Omdat je tijdens het praten ademt door je mond, kun je al snel last krijgen van een droge, schorre keel. Drink dus voldoende water om de slijmvliezen rond de stemplooien vochtig te houden. Of sla aan het dampen: met een handdoek over je hoofd boven een kom heet water de warme dampen inademen. “Toen ik laatst weer wat hees begon te worden, heb ik zo erger kunnen voorkomen“, vertelt Agnes.
Ook de anatomie van de keel en het strottenhoofd krijgt de nodige aandacht. “Heel interessant”, vindt Agnes. “Zo heb ik geleerd dat zuurhoudende voeding slecht kan zijn voor je stembanden.
Zuuroprispingen brengen vooral ’s nachts schade aan, wanneer je neerligt. Je staat dan ’s ochtends hees en met een pijnlijke keel op.”
“Als ik IDEWE één tip mag geven? Maak een opname van de workshop beschikbaar, zodat deelnemers er later opnieuw naar kunnen kijken. Zo blijven de oefeningen fris in het geheugen.”
Duidelijk spreken met mondmasker, zonder je stem te belasten
Duidelijk spreken met mondmasker, zonder je stem te belasten Sinds de coronacrisis zijn we onze stem meer gaan belasten. We staan verder van elkaar en kunnen door het mondmasker niet liplezen. Bovendien dempt het masker het volume van onze stem. Het gevolg? We gaan luider praten. Met deze tips voorkom je dat je je stem belast:
- Praat niet luider, maar trager.
- Articuleer door je medeklinkers duidelijk uit te spreken, niet door grote mondbewegingen te maken.
- Maak oogcontact met je gesprekspartner zodat die zeker weet wie je aanspreekt.
- Gebruik gebaren om je boodschap te verduidelijken.
- Verstaat je gesprekspartner je niet? Herhaal de zin woord voor woord. Herformuleer je zin niet.
Een persoonlijke aanpak, ook online
“Hoewel het om een webinar ging, was de workshop zeer interactief”, vertelt Agnes. “Zo’n veertig collega’s namen deel, een vrij grote groep dus. Toch nam de instructrice de tijd om ieders opmerkingen en vragen te beantwoorden. Ze was charismatisch en pakte de workshop op een heel persoonlijke manier aan. Een aanrader!”
GIDO Meetjesland en Groep IDEWE bundelen de krachten voor een veilige leer- en werkomgeving
De veiligheid en het welzijn van leerlingen, leerkrachten en ondersteunend personeel garanderen, daar komt heel wat bij kijken. Jos Van Laeken, coördinerend preventieadviseur bij GIDO Meetjesland, rekent dan ook op de knowhow van Groep IDEWE. “Voor elke welzijnsuitdaging heeft IDEWE de juiste expert aan boord”, vertelt Jos.