Wat zegt je risicoanalyse over zwangerschap en borstvoeding geven?
Expert Hilde Vanacker
Directeur medische preventie
Medisch onderzoek in het kader van de moederschapsbescherming
Niet alle zwangere vrouwen of kersverse mama’s die borstvoeding geven moeten op consultatie bij de arbeidsarts. Alleen wie op een werkpost werkt die een risico inhoudt voor de zwangere vrouw of het ongeboren of pasgeboren kind, kan beter zo snel mogelijk een afspraak regelen. “Daarom moet je als werkgever uiteraard eerst een risicoanalyse uitgevoerd hebben”, zegt Hilde Vanacker, disciplineverantwoordelijke Arbeidsgeneeskunde van IDEWE.
Het onderzoek in het kader van de moederschapsbescherming is een van de onderzoeken die tot het takenpakket van de arbeidsarts behoren. Het moet voorkomen dat zwangere of lacterende vrouwen blootgesteld worden aan risico's die haar gezondheid of de gezondheid van haar kind in gevaar kunnen brengen. Het kan bijvoorbeeld gaan over kankerverwekkende chemische stoffen, schadelijke biologische agentia, extreme koude of warmte of het dragen van zware lasten.
“Werkgevers mogen hun zwangere personeelsleden niet laten werken op een werkpost waar ze blootgesteld worden aan dergelijke risico’s”, zegt Hilde Vanacker. “Dat veronderstelt uiteraard dat er een risicoanalyse werd uitgevoerd en de risico’s die werknemers lopen gekend zijn. Het is dus vanzelfsprekend dat werkgevers beter niet wachten tot ze op de hoogte zijn van een zwangerschap om dergelijke risicoanalyse uit te voeren.”
Wat moet je als werkgever doen als je op de hoogte bent van een zwangerschap?
“Aangezien in het eerste zwangerschapstrimester de organen van een foetus gevormd worden, is het van belang dat een werkneemster haar werkgever zo snel mogelijk op de hoogte brengt van haar zwangerschap. De werkgever kan dan op korte termijn een consultatie met de arbeidsarts laten plaatsvinden, zodat de werkneemster tijdens haar zwangerschap veilig kan werken of maatregelen getroffen kunnen worden.”
Wat kan de arbeidsarts doen?
“De preventieadviseur-arbeidsarts zal op basis van de risico’s die aan de werkpost van de vrouw verbonden zijn en haar gezondheidstoestand bepalen aan welke risico’s de zwangere vrouw niet langer mag blootgesteld worden. Het is dan de werkgever die in samenspraak met de arbeidsarts beslist hoe deze verwijdering uit het risico in de praktijk wordt toegepast. Deze afspraken worden best opgenomen in de procedure ‘moederschapsbescherming’ van de onderneming. Uniformiteit en transparantie is hierbij belangrijk.”
“De arts kan bijvoorbeeld beslissen om de werkomstandigheden of werktijden aan te passen. Als werkpostaanpassing onmogelijk of onvoldoende blijkt, zal er een mutatie naar een andere werkpost nodig zijn. Wanneer beide voorgaande opties onmogelijk zijn, kan de arts tijdelijk een gedeeltelijk of volledig werkverbod opleggen. Op het formulier voor de gezondheidsbeoordeling zal de arbeidsarts naast het advies om veilig te werken tijdens de zwangerschap ook al vooruitblikken naar de borstvoedingsperiode.”
Leg je vragen of bezorgdheden over dit onderwerp gerust voor aan onze experten.