Werk maken van werkbehoud en begeleiding bij de terugkeer na kanker
Expert Lode Godderis
CEO IDEWE
Werk speelt een belangrijke rol om uit de patiëntrol te stappen
Duizenden beroepsactieve mannen en vrouwen krijgen elk jaar de diagnose kanker. De twijfel en onzekerheid die daarmee gepaard gaan, je vertrouwen leggen in artsen en het vaak lang en bochtig genezingsproces, zijn zonder meer slopende ervaringen. We kennen in onze omgeving helaas voldoende verhalen. Gelukkig wordt kanker sneller gediagnosticeerd en ook beter behandeld. Na de behandeling willen de meeste werknemers graag zo snel mogelijk opnieuw aan het werk om de draad van het gewone leven weer op te pikken. Die re-integratie blijkt echter niet zo eenvoudig.
Naast de medische en psychosociale problemen die kanker met zich meebrengt, houdt de aanslepende herstelperiode ook op vlak van tewerkstelling een risico in. Hoe langer mensen afwezig blijven op het werk, hoe moeilijker het wordt om opnieuw aan de slag te gaan. Door de empathie die we voor kankerpatiënten voelen, zijn we bovendien geneigd om hen eerder af te raden weer aan het werk te gaan.
Het heft in handen nemen
“Uit het onderzoek dat we aan de KU Leuven uitvoeren, blijkt nochtans dat de patiënten zelf vaak smeken om opnieuw aan het werk te kunnen gaan”, zegt Lode Godderis, hoogleraar arbeidsgeneeskunde en CEO van IDEWE. “Veel kankerpatiënten willen gewoon de draad van hun leven weer kunnen oppakken. ’s Morgens naar hun werk kunnen vertrekken, betekent dat ze het heft weer in handen nemen en hun ervaring en vaardigheden kunnen gebruiken en verdiepen. Werken betekent ook actief deel uitmaken een sociaal netwerk dat je stimuleert om dingen aan te pakken. In tegenstelling tot wat velen denken, hebben mensen uitdagingen nodig om zich waardevol te voelen. Op het werk worden weer dingen van je verlangd en kan je bijdragen tot het resultaat van het team. Werk speelt met andere woorden een belangrijke rol om uit de patiëntrol te stappen die je noodgedwongen is opgelegd door de ziekte. Opnieuw beginnen werken is in het genezingsproces een belangrijk baken.”
Werk maken van re-integratie
Hoewel voor de meerderheid van de langdurig zieken de werkhervatting een positief effect heeft op het verder herstel en de levenskwaliteit, is aan dit alles een voorwaarde verbonden. “De fysieke en mentale kwetsbaarheid in de nasleep van een behandeling mogen we niet onderschatten. Sommige mensen voelen zich fysiek of mentaal verzwakt door hun aandoening. Ze vrezen hun oude job niet zomaar opnieuw te kunnen opnemen. Een geleidelijke en begeleide terugkeer is daarom vaak aangewezen.”
“Angst en onzekerheid, niet alleen bij de patiënten zelf maar vaak ook bij zorgverleners, collega’s en leidinggevenden mag ons er niet van weerhouden om re-integratie mogelijk te maken. Want uiteindelijk staat de lange afwezigheid de terugkeer meer in de weg dan de oorspronkelijke medische problemen. De recente aanpassing van de wetgeving kan daar hopelijk verandering in brengen. Ook de coördinatie van de re-integratie-initiatieven door een arbeidsarts, kan er voor zorgen dat de verbinding tussen werknemer en werkgever sneller wordt gemaakt. Het zal toelaten dat de jobinhoud, het werkritme of de inrichting van de werkplek op een doordachte manier tegen het licht kan worden gehouden, zodat er een vlotte ‘helende’ en duurzame terugkeer mogelijk wordt gemaakt.”