Hoger risico op arbeids(weg)ongevallen door zomeruur?
“Preventie en alertheid in de dagen na de omschakeling zijn zeker op hun plaats”
De omschakeling naar het zomeruur zorgt ervoor dat het laatste etmaal van maart korter duurt. “Als we niet opletten heeft dat een negatieve invloed op onze slaap”, zegt preventieadviseur Liza De Geeter. Ze onderzocht of er daardoor tijdens de werkdagen die volgen op het doordraaien van de klok meer arbeids- en arbeidswegongevallen gebeuren.
“Het idee kwam van de preventieadviseur van onze IDEWE-klant Dana Belgium”, vertelt ze. “Hij had in de krant de waarschuwing van verkeersinstituut VIAS gelezen om de dag na de omschakeling extra oplettend te zijn in het verkeer. Er ging een alarmlichtje branden toen uitgerekend de eerste werkdag na de omschakeling op de werkvloer drie EHBO-ongevallen gebeurden.”
Een mogelijke factor
Liza dook daarop in de ongevallencijfers. Niet alleen de data van Dana maar ook van een groot bedrijf en in de ongevallencijfers die gerapporteerd worden bij Fedris, het federaal agentschap voor beroepsrisico’s.
“Uit de data van Dana kon ik vaststellen dat in 45% van de jaren die ik onderzocht in de eerste week na de omschakeling meer dan een gemiddeld aantal EHBO-ongevallen plaatsvonden. In de gegevens van het grote bedrijf zag ik in 50% van de bestudeerde jaren een toename van het aantal arbeidsongevallen in de periode na de omschakeling. De analyse van de arbeidsongevallendata van Fedris bevestigen dan weer dat er een grotere kans is op een arbeidsongeval op de maandag na de start van het zomeruur.”
De verschillende resultaten tonen op zijn minst aan dat de omschakeling op de korte termijn een mogelijke factor kan zijn die meespeelt bij ongevallen op de werkvloer.
Individuele gevoeligheid
“Het is niet omdat we de klok bruutweg een uur vooruitzetten dat we dat ook kunnen doen met onze interne klok”, zegt Liza. “Slaap en het gebrek aan voldoende gezonde slaap is een belangrijke factor in de manier waarop we functioneren. Bovendien bepaalt ons chronotype of we een vroege vogel of een nachtraaf zijn. Voor die laatste zijn de dagen na de omschakeling naar het zomeruur ongetwijfeld een grotere hindernis.”
De mate waarin we een groter risico lopen op arbeidsongevallen en arbeidswegongevallen in de dagen na de omschakeling naar het zomeruur is in grote mate individueel bepaald. “Het is dus als werkgever aangewezen om werknemers daarvan bewust te maken en preventieve maatregelen te treffen om het risico te verminderen.”
Bereid de omschakeling voor
Om werknemers voor te bereiden op de omschakeling naar het zomeruur, kunnen op organisatorisch vlak preventieve maatregelen getroffen worden maar ook de werknemer zelf kan zich voorbereiden.
Enkele voorbeelden voor de werkgever:
- Introduceer glijdende werkuren, zodat nachtraven later kunnen beginnen.
- Vermijd in de dagen na de omschakeling risicovol werk.
- Zorg dat collega’s kunnen samenwerken om een opdracht uit te voeren. Dit helpt om afleiding en fouten te vermijden.
Enkele voorbeelden voor de werknemer:
- Pas de dagen voor de omschakeling je slaapschema geleidelijk aan door een kwartier vroeger dan normaal naar bed te gaan, als de slaapdruk dit toelaat. Dit helpt om zo snel mogelijk een consistent slaapwaakritme te krijgen.
- Plan op zaterdag, de dag voor de omschakeling, geen late activiteiten die het slaappatroon bijkomend kunnen verstoren.
- Neem op zondag, de dag van de omschakeling voldoende daglicht op. Dit helpt bij het reguleren van de biologische klok.
Wil je meer weten of ben je op zoek naar ondersteuning? Contacteer je regionaal IDEWE-kantoor.