De impact van de energiecrisis op ons mentaal welzijn
Expert Tessa Denayer
Preventieadviseur psychosociale aspecten
Wat kunnen werkgevers en werknemers doen?
Nadat de onzekerheid rond het uitbreken en beheersen van de coronapandemie is weggeëbd, is de energiecrisis bij werknemers en werkgevers opnieuw reden tot bezorgdheid. Niet alleen de economische gevolgen nopen mensen tot het nemen van ingrijpende maatregelen, ook het effect op het mentaal welzijn mogen we niet onderschatten. We vroegen preventieadviseur psychosociale aspecten Tessa Denayer van IDEWE hoe werkgevers ervoor kunnen zorgen dat tijdens deze crisis iedereen aan boord blijft.
“Mensen worden tijdens ingrijpende veranderingen en crisissen soms overspoeld door gedachten en bezorgdheden die heel intrusief kunnen zijn”, aldus Tessa Denayer. “We weten dat dit ook een effect kan hebben op de kwaliteit van onze concentratie en op onze gemoedstoestand. Zeker in het begin van een situatie die we als stresserend ervaren. Dat kan ook implicaties hebben op de werkvloer.”
En er zijn nogal wat aanleidingen voor bezorgdheid. Naast de economische effecten zijn de tegenstrijdige berichten over meer of minder thuiswerk en het terugdraaien van de thermostaat op kantoren bijvoorbeeld aanleiding voor ongerustheid. Dit terwijl ook ventilatie nog steeds aangemoedigd wordt om virusverspreiding tegen te gaan.
Wat kunnen werkgevers doen?
“Degelijke communicatie is in tijden van crisis nog belangrijker dan anders”, aldus Tessa Denayer. “De beslissing om in bedrijven de verwarming een graad lager te draaien is soms noodzakelijk voor de financiële gezondheid van de onderneming. Het is echter belangrijk om als werkgever goed uit te leggen welke overwegingen bij de beslissing hebben meegespeeld en op welke manier deze beslissing tot stand is gekomen. Tegelijk is het belangrijk om de ongemakken te erkennen die deze beslissing met zich mee kan brengen. Dat laatste wordt in de communicatie vaak uit het oog verloren, hoewel het belangrijk is om medewerkers gerust te stellen. Zeker voor mensen met bezorgdheden over hun fysieke gezondheid. De verwarming lager zetten kan immers zorgen voor een comfortprobleem, maar is niet schadelijk voor onze fysieke gezondheid.”
Enkele aandachtspunten.
- Zorg ervoor dat leidinggevenden dezelfde boodschap geven aan werknemers die vragen stellen over bijvoorbeeld telewerk, financiële problemen, de temperatuur op de werkvloer, ... Zo wordt verwarring op de werkvloer vermeden. Het kan zinvol zijn om één contactpersoon aan te duiden voor dit soort vragen.
- Ga het gesprek aan met medewerkers die een verhoogd stressniveau ervaren. Krijg je signalen van verhoogde prikkelbaarheid, stressklachten, slapeloosheid, rusteloosheid, … benoem dat en ga in dialoog met de betrokken werknemer, ook al kan je niet meteen een oplossing bieden. Het is een manier om te vermijden dat verhoogde stressniveaus blijven aanhouden en zo chronische stress in de hand werken. De kans bestaat ook dat mensen minder snel in ziekteverlof gaan omdat ze vrezen voor hun inkomen. Daardoor ontstaat roze verzuim of presenteïsme: blijven werken, ook al ben je ziek.
- Breng in kaart wie de interne partners in welzijn zijn en sensibiliseer medewerkers om daar effectief gebruik van te maken. Het kan gaan over: de interne preventieadviseur, de arbeidsarts, de vertrouwenspersoon, de externe preventieadviseur psychosociale aspecten, de vakbondsafvaardiging, ... Leg uit op welke manier en voor welke onderwerpen zij aangesproken kunnen worden.
Wat kunnen werknemers zelf doen?
Om vat te krijgen op de onzekerheid zijn sommige mensen extra alert voor nieuwsberichten. De pushberichten van nieuwskanalen en sociale media hebben echter vaak het omgekeerde effect. Ze zorgen voor een constant decor van negatief nieuws, maken de ongerustheid nog erger, met meer stress tot gevolg. Voor deze mensen is het zinvol om nieuwsapps en andere sociale media te verwijderen van de smartphone of tenminste de meldingen uit te schakelen en zich te beperken tot bijvoorbeeld één nieuwsmoment per dag.
Neem concrete maatregelen, wissel goede praktijken uit. Ook al kunnen we aan de energieprijzen niets veranderen, we kunnen ons wel zo goed mogelijk proberen aan te passen aan de situatie. Probleemoplossend denken bevordert het welzijn: zoek en deel daarom besparingstips, organiseer stretchmomenten of een wandeling tijdens de middag om op te warmen, voorzie warme dranken, breng een thermosfles mee, .... Ook de werkgever kan hierin een belangrijke rol spelen door bijvoorbeeld energietips te verstrekken, gezamenlijke aankopen te faciliteren, ...
Zoeken naar sociale steun heeft hetzelfde effect. Ga in gesprek over je bezorgdheden met personen die je vertrouwt en vraag tips en hulp bij personen die je kunnen helpen. Help elkaar focussen op het werk door bijvoorbeeld elkaar aan te sporen alleen naar nieuwsapps te kijken tijdens de pauze.
IDEWE ontwikkelde leuke sensibiliseringsstickers rond energie, met bespaartips. Je kan ze gratis aanvragen via onze website, net zoals onze brochure om bewuster om te gaan met energie.