Rouw mag geen olifant in de kamer worden
Expert Elke Velle
Preventieadviseur psychosociale aspecten
Maak verlies en verdriet bespreekbaar op de werkvloer
“De impact van het verlies van een dierbare is groot en de rouw die daarop volgt is niet te vatten in procedures en chronologieën”, zegt Elke Velle. “En uiteraard ontziet het ook de werknemer niet. Hoe je op de werkvloer als collega en als team kan omgaan met iemand die geconfronteerd wordt met een zwaar verlies, is best iets dat je bespreekbaar kan maken.”
Rouw en verdriet en de verwerking daarvan zijn persoonlijke aangelegenheden die een impact kunnen hebben op de werksituatie omdat het de concentratie op de werktaken verstoort.
“Verdriet verdwijnt niet omdat het rouwverlof voorbij is”, zegt Elke Velle, preventieadviseur psychosociale aspecten bij IDEWE. “In het beste geval wordt het na verloop van tijd draagbaar en komt er opnieuw ruimte voor positieve ervaringen. Naar aanleiding van een verjaardag of een andere betekenisvolle gebeurtenis, die voor de buitenwereld banaal kan lijken, kan het verdriet ook na lange tijd weer met volle kracht de kop opsteken.”
Hoe ga je ermee om?
Vandaar dat collega’s en leidinggevenden vaak niet goed weten hoe ze moeten reageren en wat ze mogen of horen te zeggen tegen iemand die met een verlies geconfronteerd wordt.
“Ik geloof niet in artificiële procedures die je leren omgaan met mensen die rouwen. Rouw hoort bij verlies en bij het leven ... en dus ook bij het werk. Schroom en aarzeling is niet verkeerd. Alleen doen alsof het verlies niet gebeurd is, is zowat de enige foute keuze die je kan maken. Het verlies wordt daardoor een soort olifant in de kamer die uiteindelijk als een zwaarte neerdaalt over het team.”
“Het soort relatie die je met de persoon had voor hij of zij een dierbare verloor, is de vertrekbasis voor de manier waarop je best op zijn rouw kan reageren. Condoleer, sta open voor de reactie en doe voor de rest zo gewoon mogelijk. Aanvaard met andere woorden ook als de persoon aangeeft dat hij of zij er liever niet op ingaat en voor de rest liever op de achtergrond blijft. Neem het zeker niet persoonlijk.”
Open dialoog
De manier en het gemak waarmee we met moeilijke situaties, zoals verlies en rouw op de werkvloer, omgaan, wordt voor een groot deel bepaald door de cultuur die in de organisatie of het team heerst.
“Een open dialoog maakt alles makkelijker en beter bespreekbaar, in elke situatie. Waarderend leiderschap is daar een goede motor voor. Een mensgerichte manager zal vooraleer een werknemer die met verlies te kampen kreeg terug op de werkvloer verschijnt, bijvoorbeeld ook al contact opnemen. Los van het menselijke en empathische aspect van dergelijk gesprek kan het ook een gelegenheid zijn om de terugkeer naar het werk te bespreken en de manier waarop je dat als team kan voorbereiden. Ook achteraf is de teamwerking belangrijk om in te spelen op bijvoorbeeld verjaardagen die aan het verlies doen denken. Rituelen kunnen daarbij waardevol zijn.”
Laat je begeleiden
Het bespreekbaar maken van moeilijke onderwerpen gaat niet van vandaag op morgen. Werken naar een open dialoog en waarderend leiderschap is echter een proces dat uiteindelijk op alle terreinen van de bedrijfsvoering zijn vruchten zal afwerpen. IDEWE kan je organisatie daarin begeleiden.
De preventieadviseurs psychosociale aspecten van IDEWE ondersteunen werknemers en teams echter ook bij schokkende gebeurtenissen en rouwprocessen. Dat kan curatieve hulp zijn, meteen na een voorval of met het oog op begeleiding nadien maar ook preventief om een team te leren omgaan met schokkende gebeurtenissen.
Dit zijn enkele relevante opleidingen:
- Omgaan met schokkende gebeurtenissen op het werk (opleiding leidinggevenden)
- Waarderend leiderschap via waarderende feedback
Neem contact op met onze experts psychosociale aspecten voor specifiek advies.