Slaaponthouding leidt tot cognitieve problemen en psychologische klachten
Expert Mia Van Laeken
Adviseur Learning and Development
Een gezonde slaaphygiëne is een belangrijke basisvoorwaarde in een gezonde leefstijl
Het leven is druk, we ervaren veel prikkels, we werken in shifts of alleen ’s nachts, we zijn bang om dingen te missen, … dus dreigt slapen vaak een vervelende bijkomstigheid te worden. Nochtans maakt slapen, net als pakweg eten en drinken, deel uit van onze menselijke routine en kunnen we niet zomaar een onderdeeltje schrappen, zonder het risico op gezondheidsproblemen. En het gaat niet om zomaar wat ongemakjes. Slaaponthouding leidt tot cognitieve problemen en psychologische klachten.
Veel mensen ervaren slaapproblemen. Naarmate de insomnia langer aansleept, is vermoeidheid niet het enige gevolg. Nederlandse en Australische onderzoekers hebben in een grondige literatuurstudie de psychologische gevolgen onderzocht bij gezonde volwassenen. Ze stelden vast dat slaaponthouding vooreerst resulteert in een breed scala aan waarnemingsstoornissen.
Cognitieve problemen en psychologische klachten
Visuele waarnemingsproblemen komen het meest voor (90%) maar er is ook sprake van stemmingswisselingen (76%), moeite met denken (66%), dissociatie (52%), wanen (40%) en desoriëntatie (20%). De symptomen nemen snel toe naarmate de tijd zonder slaap langer wordt. Deze resultaten bevestigen eerder onderzoek dat liet zien dat slaaponthouding de cognitieve functies aandacht, concentratie en geheugen beïnvloedt en kan leiden tot een negatieve stemming en depressie, angst en spanningsklachten. Naarmate de slaaponthouding langer duurt, neemt het risico op een psychose toe. De meeste symptomen verdwijnen gelukkig ook weer door ‘slaap in te halen’ al blijven bepaalde negatieve gevolgen nog dagen en soms zelfs weken de kop opsteken.
Enkele tips
Een gezonde slaaphygiëne is zonder meer een belangrijke basisvoorwaarde in een gezonde leefstijl. Al is er geen vaste regel die zegt hoeveel slaap een volwassene nodig heeft, is het belangrijk om voldoende te slapen om u de volgende dag uitgerust en fit te voelen. De inrichting van uw slaapkamer heeft een grote invloed op de slaapkwaliteit. Verlucht en verduister daarom voldoende, maak het stil, ruim ze op en zorg voor een temperatuur van 17 tot 18 graden.
- Voor een goede nachtrust vermijdt u het best zware maaltijden voor het slapengaan. Die verstoren uw slaap.
Vermijd ook om met honger te gaan slapen. Een lege, grommende maag kan u wakker houden. - Beweeg overdag voldoende in de buitenlucht
- Fysieke inspanning werkt mentaal ontspannend en vergemakkelijkt het inslapen. Maar vermijd intensief sporten net voor het slapengaan.
- Schakel computer, tablet of smartphone een uur voor u gaat slapen uit.
- Zorg voor regelmaat in uw slaappatroon: ga op hetzelfde uur slapen, sta op hetzelfde uur op en ga alleen slapen als u moe bent.
- Ligt u na 15 of 20 minuten nog te woelen, sta dan op en doe iets wat u ontspant, maar vermijd schermactiviteiten.
- Ga pas terug naar bed als u slaperig wordt.
Workshop
In deze workshop ‘Slapen … en morgen Gezond weer op!’ hebben we het over de misverstanden die er over slaap bestaan, bekijken we de slaapremmers en gaan we op zoek naar tips en tricks voor een goede slaaphygiëne.
Fit4Work sleep scan
De Sleep Scan is een motiverend gesprek waarin wordt nagegaan hoe iemand zijn slaap en slaapgewoonten ervaart. We brengen de slaapkwaliteit in kaart en zoeken samen naar de beste slaaphygiënetips die voor u het verschil maken. Het doel is om de slaap te verbeteren en de motivatie en bereidheid tot veranderen uit te lokken en te versterken.