Klantengetuigenis WZC Sint-Elisabeth Duffel
In elk woonzorgcentrum steken rugklachten vroeg of laat de kop op bij het personeel. Soms met langdurige arbeidsongeschiktheid tot gevolg. Toch kan het vaak beter. Een mooi voorbeeld? Woonzorgcentrum Sint-Elisabeth zet al jarenlang in op ergonomie, samen met Groep IDEWE. En daar plukken hun zorgverleners de vruchten van.
Kinesitherapeute Kathleen Goossens heeft de leiding over de werkgroep ergonomie in het woonzorgcentrum. Die werkgroep bestaat uit een twaalftal medewerkers die elk een dienst vertegenwoordigen: verpleging, verzorging, logistiek en administratie tot het keukenteam toe. “De collega’s in de werkgroep hebben een signaalfunctie. Als iemand uit hun team hen aanspreekt over ergonomische klachten, nemen ze dat mee naar de werkgroep en zoeken we samen een oplossing. Die klachten kunnen bij elke soort handeling optreden: van een collega die iets van een schap neemt tot een zorgverlener die een patiënt een bad geeft”, zegt Kathleen.
Ergonomieradar als leidraad
Sint-Elisabeth legde een heel ergonomietraject af. Al sinds 2013 worden ze daarbij begeleid door Karlien van Cauwelaert, preventieadviseur bij IDEWE. Zij gaf de eerste opleiding ergonomie in het woonzorgcentrum, weet Kathleen. “Sindsdien is er veel in de positieve richting geëvolueerd. In 2014 paste Karlien de ergonomieradar van IDEWE toe op ons woonzorgcentrum. Die tool geeft een goed beeld van waar onze organisatie staat op het vlak van beleid rond hulpmiddelen, werkomgeving en ergonomische kennis. Dat is de grootste leidraad geweest in ons traject.”
Ergonomieradar juni 2014
Ergonomieradar september 2019
“In 2019 hebben we dat proces herhaald en konden we weer een mooie evolutie vaststellen. De radar krijgt steeds meer kleur. Zo kom je telkens een stap dichter bij een meer ergonomische werkwijze. We zijn heel dankbaar voor de begeleiding van IDEWE. Als er een ergonomisch probleem is waar we zelf niet uit geraken, kunnen we altijd bij Karlien terecht. Ze komt dan op de werkvloer kijken en geeft de nodige suggesties.”
Opleidingen tijdens de projectweek ergonomie
Na de laatste ergonomieradar leek de tijd rijp om de kennis rond ergonomie weer op te frissen. Daarom organiseerde de werkgroep ergonomie een projectweek. Tijdens die week kreeg het personeel van het woonzorgcentrum opleidingssessies over ergonomie. “Karlien en ik hebben tien sessies gegeven, toegespitst op de werkzaamheden van elke dienst”, vertelt Kathleen.
“We gingen meteen aan de slag met praktische oefeningen: een pen oprapen of een bak water optillen bijvoorbeeld. We filmden de opdrachten en lieten ze na de theoretische sessie terugzien aan onze personeelsleden. Door zelf verbeterpunten te geven bij hun eigen filmpje, blijft de boodschap veel beter hangen. Daarna volgde per sessie nog een specifiek discipline-gericht praktijkgedeelte met ondersteuning van de werkgroep."
Ergonomie en beweging zijn twee kanten van dezelfde medaille. De werkgroep laste dus ook beweegsessies in. Het doel? Het personeel aanmoedigen om beter voor hun lichaam te zorgen. Kathleen: “We hebben heel wat initiatieven aangeboden: een beweegbank in de voortuin, een wandelmarathon, een beweegscan, een stappentellerchallenge … Onze collega’s konden ook meedoen aan work-outsessies voor rug- en buikspieren. Die oefeningen haalden we uit de brochures van Groep IDEWE.”
Tilthermometer berekent risico’s en geeft ergonomierapport
Tijdens een opleiding van IDEWE leerde Kathleen de tilthermometer kennen. Een nuttige tool die bekijkt welke middelen de zorgverleners nodig hebben om de bewoners op een comfortabele manier te helpen. Denk daarbij aan actieve en passieve tilliften, douchestoelen en glijzeilen. De tilthermometer geeft een score van de fysieke zorgzwaarte op een afdeling op een bepaald moment. Hoe beter de ergonomische risico’s worden aangepakt volgens de richtlijnen, hoe beter de punten op het ergonomierapport.
“Per bewoner stelden we een profiel op: hoe groot en hoe zwaar is deze persoon? Hoe zelfstandig of hulpbehoevend? Met welke middelen helpen we deze persoon op dit moment? Op basis van dat profiel geeft de tool aan hoe je die persoon op de meest ergonomische manier kunt helpen”, zegt Kathleen.
“Karlien is aan de slag gegaan met die gegevens. De tilthermometer berekent percentages die de sterktes en zwaktes in je organisaties aangeven. Zo hebben we gemerkt dat we onze glijzeilen meer moeten gebruiken. We gaan ook een hoog/laag-douchestoel aankopen om het douchen comfortabeler te maken.”
Sterk engagement met het charter ergonomie
Op het einde van de projectweek ondertekende de werkgroep van Sint-Elisabeth het charter ‘gezonde zorg, gezonde medewerker’ van de Beroepsvereniging voor Ergonomie. Preventieadviseur Karlien vertelt: “Sint-Elisabeth is een instelling die zorg draagt voor zowel haar bewoners als haar zorgverleners. Ze hebben alle risico’s in kaart gebracht met de tools van Groep IDEWE, dus kwamen ze in aanmerking voor het charter ergonomie. Een mooie erkenning voor hun organisatie en iets dat hen onderscheidt van andere woonzorgcentra.”
Met het charter gaat Sint-Elisabeth het engagement aan om elk jaar opnieuw te kijken hoe het met de ergonomie gesteld is. “We gaan jaarlijks aan de slag met de verbeterpunten uit de tilthermometer”, vult Kathleen aan. “Sommige bewoners worden bijvoorbeeld aan de lavabo gewassen. Dan moeten de zorgverleners zich vooroverbuigen. Soms is het beter om die mensen in bed te wassen – afhankelijk van hoe beperkt ze zijn in hun zelfstandigheid. Zulke aanpassingen maken een groot verschil op lange termijn.”
Andere getuigenissen
