Circulair bouwen is meer dan duurzame materialen en technieken
Proefproject toont dat IDEWE klaar is voor de bouwshift
In 2019 ondertekende Groep IDEWE de Green Deal Circulair Bouwen. Daarmee engageerden we ons om ons in te zetten in het innovatief lerend netwerk en onze praktijkervaring te delen. Heel concreet deden we dit in het onderzoeksproject ‘Circulair Bouwen Betaalbaar Wonen’ rond de bouw van een eengezinswoning in Berchem. Deze woning werd ontworpen en opgericht volgens de circulaire principes en afgetoetst op de financiële haalbaarheid.
Duurzaam bouwen gaat niet alleen over innovatieve materialen en technieken, ook op het vlak van energie en veiligheid worden grenzen verlegd. Groep IDEWE werd betrokken bij dit proefproject waarbij de verworven inzichten in praktijk moesten omgezet worden.
Tijdelijke opslagplaats van materialen
Circulair bouwen is een CO2-arme manier van bouwen. Met hoogwaardige producten en technieken die nadien ook hersteld, geüpgraded, gedisassembleerd en hergebruikt kunnen worden, zonder dat ze in waarde afnemen. En mocht dat wel het geval zijn, moeten ze volledig recycleerbaar of afbreekbaar zijn. Materialen die in een bouwwerk geïntegreerd worden, moeten de mogelijkheid hebben om bij het einde van de levenscyclus van het gebouw zonder waardeverlies opnieuw ingezet te worden in de materialencyclus. Het bouwwerk is met andere woorden een tijdelijke opslagplaats voor materialen.
“Doorgaans zijn onze projecten groter van aard. Maar omdat we sterk geloven dat circulair bouwen de sleutel is om de bouwsector op een drastische manier duurzamer te maken, zeiden we geen ‘neen’ op de vraag om mee in te tekenen voor dit project”, zegt disciplineverantwoordelijke Bouwen en Gebouwen Liesbeth Reekmans. ”IDEWE is sowieso klaar om de bouwshift mee te ondersteunen; onder meer op het vlak van veiligheidscoördinatie en energieprestatiebeoordelingen. Vandaar dat de architect van TEKEN architectuur ons contacteerde voor dit proefproject.”
Energieverslaggeving
Het ogenschijnlijk eenvoudige project kreeg door de circulaire bouwtechniek toch meteen een bijzonder kantje, zegt EPB-verslaggeefster Els Van Crombruggen. “De energieverslaggeving heeft sowieso tot doel energiezuinige gebouwen te realiseren. Daarom leggen we de plannen van de architect onder de loep en berekenen we onder meer de isolatiegraad, de efficiëntie van de voorziene technische installaties, de luchtdichtheid en de ventilatienoden. Bij klassieke bouwprojecten leidt dat doorgaans tot een verdikking van het voorziene isolatiepakket. Hier heb ik echter geadviseerd om, waar het mogelijk was, de isolatie dunner te maken. Niet gebruikte materialen moeten later ook niet gerecycleerd worden. Terwijl de klassieke EPB-verslaggeving focust op het energieverbruik tijdens de exploitatie, brengt de circulaire bouwvisie ook de energie die nodig is voor de productie en het transport van het materiaal in rekening. Het doet je sowieso grondig nadenken over optimaal materiaal- en grondstoffengebruik.”
Veiligheidscoördinatie
Noëlla De Rop stond in voor de veiligheidscoördinatie. “Het is mijn taak om de worstcasescenario’s in te beelden. In het geval van een particuliere woning leek dit in eerste instantie geen uitdagende opdracht. Door het gebruik van nieuwe technieken en materialen was het echter noodzakelijk om buiten de vaste denkpatronen te treden. Bovendien zat ook een pedagogisch randje aan het project. Studenten vanuit een bouwkundige opleiding zouden immers ingeschakeld worden tijdens het bouwproces. Onervaren mensen op de werf, doet de mogelijke risico’s toenemen. Toen bovendien bleek dat klant noch aannemer een risicoanalyse hadden, werd de opdracht plots een stuk complexer.”
Lees meer over het engagement van IDEWE in het kader van circulair bouwen.