“Rouwen is niet doorknippen maar opnieuw verbinden”
Expert Elke Velle
Preventieadviseur psychosociale aspecten
Het belang van samen kunnen stilstaan bij het verlies van een collega
Ook al zijn er rouwtaken waar iedereen individueel mee aan de slag moet, door er samen over te praten, krijg je meer vat op de nieuwe situatie. “Het is daarom een grote meerwaarde dat rouw ook op de werkvloer steeds beter bespreekbaar is geworden”, zegt preventieadviseur psychosociale aspecten Elke Velle.
“Rouwen werd vroeger vooral gezien als een periode waar je door moest omdat een dierbare overleden was. Het was de tijd die je nodig had om de band die je met die persoon had door te knippen. En dat ging via verschillende opeenvolgende fases; van ontkenning, over boosheid en machteloosheid tot aanvaarding. Vandaag kijken we met andere ogen naar dat proces. De fases volgen elkaar inderdaad op maar niet noodzakelijk in dezelfde volgorde. Het is een zeer persoonlijke beleving en de kans dat je verschillende keren door dezelfde fase gaat, is niet uitzonderlijk.”
Een ritueel als houvast
We spreken ook niet meer van een eindpunt in een rouwproces. “Het gaat niet over het doorknippen van banden maar over een nieuwe invulling van de verbinding die je met iemand had. Naast de aanvaarding dat je deze persoon enorm zal missen is er de vraag hoe je je leven verder kan leven zonder de fysieke aanwezigheid van deze persoon. Als een collega overlijdt, is het goed om daar samen over te praten want ook als team is het zinvol om het verlies een plaats te geven. Een ritueel kan daarbij helpen. Samen de herdenkingsdienst bijwonen bijvoorbeeld maar het kan ook gewoon de afspraak zijn dat het postbakje van de overledene gedurende een bepaalde tijd gebruikt kan worden om schriftelijke boodschappen achter te laten. Na een tijd kan je die dan als team aan de familie overhandigen. Wederzijds begrip en steun zijn belangrijk in het proces dat je individueel doormaakt en het werkt heel verbindend in de groep.”
Fysische sporen
Rouw is niet louter een psychisch proces. “Naast het psychische proces en je weg vinden in de herschikte verbindingen is er ook een fysisch proces gaande. Je voelt je zwaar, soms leeg vanbinnen. Je concentratie is weg, je struggelt met het nemen van verantwoordelijkheden. Veel van de symptomen doen denken aan wat mensen met een depressie ervaren. Rouwen gaat gepaard met stress, waardoor de kans bestaat dat onze hormonen verstoord geraken en we ons ook fysiek slecht voelen, vermoeid zijn en minder eetlust hebben, we krijgen hartkloppingen, kunnen niet meer helder nadenken, geraken snel in emotionele overspoeling. We hebben dus tijd nodig om te kunnen bezig zijn met dit verlies. Daarom is het heel moeilijk en bijna onmogelijk om dit te doen op de werkvloer. Een periode van rouw- of ziekteverlof is daarom nodig.”
Niet exclusief voor verlies van personen
“Rouw is evenmin exclusief verbonden met het verlies van een dierbare persoon. Ook de dood van een huisdier kan mensen in een situatie van rouw dompelen, net zoals de confrontatie met een zware ziekte, het verlies van de hoop op een kind of jobverlies. De constante is het definitieve einde van een situatie waarin je een emotioneel sterke binding ervoer en het toewerken naar iets nieuws.”
Dit zijn enkele relevante opleidingen:
- Omgaan met schokkende gebeurtenissen op het werk (opleiding leidinggevenden)
- Waarderend leiderschap via waarderende feedback
Neem contact op met onze experts psychosociale aspecten voor specifiek advies.