Tijd om de do’s en don’ts over handhygiëne op te frissen
Expert Laura Jacobs
Preventieadviseur infectiepreventie
Dag van de handhygiëne op 5 mei – download onze affiches
Handhygiëne is een basismaatregel in de Zorg. “Corona heeft daar niets aan veranderd”, zegt Laura Jacobs. “Maar nu het ergste leed hopelijk geleden is, is dit het uitgelezen moment om nieuwe risico’s, zoals ontsmettingsmoeheid of het gebruik of de stockage van nieuwe producten, van naderbij te bekijken. Een opfrissing van de goede praktijken is beslist een goed idee.”
In de eerste fase van de coronapandemie was over het virus amper iets bekend. Handen ontsmetten en wassen was toen één van de belangrijkste maatregelen om verspreiding tegen te gaan. Daardoor stonden wereldwijd de voorraden hydroalcoholische producten onder druk en kwamen zorgorganisaties in de problemen. Onze overheid gaf toen onder meer jeneverstokerijen een tijdelijke toelating om handalcohol aan te maken en te verspreiden.
Uitzonderlijke omstandigheden
“In deze acute fase van de pandemie gingen zorgorganisaties er vaak vanuit dat de overheid de controle over de veiligheid van die producten voldoende had gecontroleerd, waardoor de normale procedures voor aankoop en veiligheid niet altijd zijn gevolgd”, vertelt preventieadviseur infectiepreventie Laura Jacobs van IDEWE. “In een normale situatie moeten strikte procedures gevolgd worden voor de aankoop maar daar was vaak geen tijd voor en vaak stond de levering onverwacht voor de deur. Terwijl in normale tijden de stocks van dergelijke brandbare producten beperkt worden gehouden, ging het nu vaak om grote leveringen. In veel gevallen staan de resten vandaag nog ergens in een uithoek te verstoffen. Zodra de markt zich immers had hersteld en de normale bevoorradingslijnen opnieuw gesmeerd liepen, schakelden organisaties doorgaans snel over naar de vertrouwde producten. Veel organisaties weten vandaag niet goed wat ze met de rest moeten aanvangen.”
Brandgevaar
“De tijdelijke toelatingen waarmee bijvoorbeeld jeneverstokerijen de alcoholgels hebben kunnen produceren in het kader van de pandemie zijn intussen allemaal verlopen”, zegt Jan Mertens, verantwoordelijke van de discipline milieu bij IDEWE. “De laatste verliep midden januari 2022. Aangezien er geen uitfasering voorzien was mogen deze producten dus niet langer op de markt gebracht of gebruikt worden. De producten op een veilige manier opslaan vergt ook bijzondere aandacht want ze zijn licht ontvlambaar. Vanaf een opslag van 50 liter mag dat bijgevolg alleen in een brandveilig lokaal of in een brandwerende veiligheidskast.”
Veilige bestelprocedures
Intussen zijn de tijdelijke productievergunningen die de overheid had uitgevaardigd een voor een verstreken en zijn zorgorganisaties opnieuw aangewezen op de vertrouwde leveranciers. “Alcoholgels met desinfecterende eigenschappen zijn biociden”, aldus Laura Jacobs. “Ze moeten voorkomen op de lijst van toegelaten middelen en de preventieadviseur moet het licht op groen zetten om ze te bestellen. Dat gebeurt pas na onder meer het raadplegen van de SDS-fiche en de toelatingsakte. Bij levering volgt dan nog een controle voor de ingebruikname.”
“Ook de arbeidsarts kan waardevol advies geven of twijfel wegwerken omtrent bepaalde producten. De arbeidsarts is trouwens ook het eerste aanspreekpunt als werknemers door het gebruik bijvoorbeeld allergieën zouden ontwikkelen. Tijdens de coronapandemie is het aantal klachten hierover trouwens toegenomen.”
Sensibiliseren en opleiden
Niet alleen het type product en de opslag maar ook de juiste toepassing verdient extra aandacht.
“Om te vermijden dat na de uitputtende coronajaren de ontsmettingsmoeheid toeslaat, is het meer dan ooit aangewezen om de kennis van de zorgprofessionals over infectiepreventie in het algemeen en handhygiëne in het bijzonder op te frissen. De IDEWE-opleidingen besteden aandacht aan de momenten waarop handhygiëne in de zorgprocedures toegepast moet worden maar ook aan de juiste technieken om bijvoorbeeld je handen te wassen en te ontsmetten. De test met het uv-licht die zichtbaar maakt welke delen van de handen onvoldoende ontsmet zijn, is daarbij vaak erg confronterend.”
Maak kennis met onze opleidingen:
IDEWE heeft stickers en affiches in voorraad die uw werknemers zullen helpen herinneren aan de goede praktijken. Bestel ze via documentatiedienst@idewe.be. De eerste tien exemplaren zijn gratis.
Stel uw vraag of leg ons uw uitdagingen voor op infectiepreventie@idewe.be
Downloads
- Affiche - Handhygiëne - Ontsmetten met handalcohol - Reinigen met water en zeep (pdf - 212,3 kB)
- Affiche - Handhygiëne - Reinigen met water en zeep (pdf - 193,9 kB)
- Sticker - Handhygiëne - Handen wassen verplicht na gebruik van het toilet (pdf - 34,2 kB)