Vergeet bij de introductie van technologie de impact op het welzijn niet
Expert Frank Weckx
Segmentmanager Logistiek & Retail
Staan de lichten op groen?
De introductie van moderne technologie in het arbeidsproces zorgt er in het beste geval voor dat werknemers ondersteund worden in hun taken en dat uw arbeidsproces efficiënter en lean wordt. Het kan echter niet de bedoeling zijn dat daardoor ingeboet wordt op welzijn. We zetten de risico’s op een rij en leggen uit waar u best oog voor heeft vooraleer het licht op groen te zetten.
Lean werken wil zeggen dat men verspilling van middelen, tijd en energie wil voorkomen door de inspanningen efficiënter en juister te beheren. Dat kan bijvoorbeeld door technologie te gebruiken die ervoor zorgt dat werknemers in de productie of magazijnen geen overbodige bewegingen of acties uitvoeren. De te picken producten en de routes naar de locatie waar ze zich bevinden, worden dan via een mondelinge opdracht of beeld aangereikt nadat de computer het meest optimale traject heeft bepaald.
Impact op arbeidsinhoud en -omstandigheden
Bij de introductie van deze systemen is het echter belangrijk om het welzijn van de gebruiker voor ogen te houden. Dergelijke werkprocedures hebben immers een invloed op de arbeidsinhoud en -omstandigheden waardoor een aantal aandachtspunten best vooraf bekeken worden.
- Pauze- en rusttijden en afhankelijkheid van de technologie. De technologie kan een toename van zowel de fysieke- als geestelijke belasting in de hand werken omdat het systeem bijvoorbeeld opdrachten blijft aanbieden. Het risico bestaat dan dat pauzes gebruikt worden om onderbrekingen of problemen met het systeem weg te werken. Voorkom dit door pauzes mee op te nemen in de planning.
- Autonomie van de werknemer. Als het systeem het werkritme bepaalt, reduceert dit de beslissingsruimte van de werknemer waardoor het risico ontstaat dat de (geestelijke en fysieke) herstelmomenten wegvallen.
- Big Brother is watching you. Digitalisatie biedt de mogelijkheid om enorm veel data te verzamelen. Dit kan ertoe leiden dat werknemers zich permanent gecontroleerd voelen. Een transparante communicatie over wat er juist met de beschikbare data gebeurt is dan ook heel belangrijk.
- Auditieve vermoeidheid en overdosis aan digitale informatie. Dag in dag uit aangestuurd worden door digitale tools kan leiden tot een gevoel van vervreemding ten opzichte van de collega’s.
- Steun van leidinggevende. Als gevolg van deze technologie bestaat het risico dat er een grotere afstand wordt gecreëerd tot de leidinggevenden. Hierdoor dreigen werknemers het gevoel te krijgen dat ze minder gesteund worden en moeilijker in gesprek kunnen gaan.
- Psychosociale aspecten. De focus op technologie kan ertoe leiden dat het aantal sociale contacten afneemt. Dit kan een negatieve invloed hebben op de groepsdynamiek, waardoor ook de steun van de collega’s dreigt weg te vallen.
Ergonomische bedenkingen
De plaatsbepaling van de goederen, op basis van grootte, gewicht en frequentie van behandeling; de mobiele hulpmiddelen die gebruikt worden tijdens het picken en de vorm van digitale ondersteuning (voice/video) moeten vanuit ergonomisch perspectief goed afgewogen te worden. Net als bij de aankoop van alle andere nieuwe arbeidsmiddelen is het nodig om het principe van de drie groene lichten toe te passen:
- Vraag advies aan de preventieadviseur voor de aankoop en hou rekening met eventueel bijkomende eisen.
- Controleer of het geleverde voldoet aan de bestelbon en stel eventueel bijkomend eisen.
- Zorg voor de opmaak van een indienststellingsverslag, heldere instructies en bied aangepaste opleiding aan.
Herbekijk de risicoanalyse
De nieuwe omstandigheden brengen nieuwe arbeidsomstandigheden, met nieuwe mogelijkheden en nieuwe risico’s met zich mee. Een opfrissing van de risicoanalyse dringt zich bijgevolg op. Tijdens de risicoanalyse moeten minstens volgende aspecten geëvalueerd worden:
- Musculoskeletale belasting
- Draagcomfort
- Psychosociale elementen zoals:
- mentale belasting
- isolement
- afhankelijkheid
- werkvreugde
- werkdruk
- Geluid
- belasting
- verstaanbaarheid
- taal(barrière)
- Veiligheid
- Elektromagnetische straling
Lees meer: