Onvoldoende kennis? Besteed het werk uit aan professionals
Expert Nico Denoo
Preventieadviseur arbeidsveiligheid
Laat de veiligheid primeren bij het onderhoud van land- en tuinbouwmachines
Volgens het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk is de kans op een bedrijfsongeval zonder dodelijke afloop in de landbouwsector 1,7 keer groter dan gemiddeld. Voor ongevallen met dodelijke afloop is de kans zelfs 3 keer groter. “De meeste ongevallen met machines hebben te maken met een gebrek aan kennis en opleiding over de installatie, met een verkeerd gebruik van de installatie tot gevolg”, zegt preventieadviseur Nico Denoo van IDEWE.
Het CE-certificaat dat in het beste geval aan een machine kleeft, garandeert de koper dat het toestel aan de veiligheidsnormen voldoet maar daarmee is nog geen veilig gebruik gegarandeerd.
“Integendeel, de meeste ongevallen met machines zijn terug te brengen tot een gebrekkige kennis”, zegt Nico Denoo. “Dat is in de land- en tuinbouw jammer genoeg niet anders. Machines die niet volgens de instructies van de constructeur worden gebruikt, gereinigd of niet het juiste onderhoud krijgen, gaan vaker defect of verstoppen. Daardoor zullen er zich vaker stilstanden of breuken voordoen op het veld. Waardoor er in ongunstige omstandigheden, zoals slecht weer of duisternis, aan machines moet gewerkt worden. In combinatie met vermoeidheid ontstaan situaties die zeer risicovol zijn.”
Veilig onderhoud
Een correct onderhoud van een machine, volgens de instructies van de constructeur is essentieel. “De belangrijkste regel is dat onderhoud alleen veilig kan gebeuren door mensen die daarvoor opgeleid zijn.”
“Twee derden van de ongevallen wordt veroorzaakt omdat de installatie voor het onderhoud of depannage niet volledig energieloos werd gezet. Zorg dat de machine volledig uitgeschakeld is en volledig stil staat. Hou hierbij rekening met de uitlooptijd van installaties. Machines die onder stroom blijven staan of waarvan de hydraulische of pneumatische druk niet eerst werd geneutraliseerd vormen een groot gevaar. Ook gedragen machines of bewegende delen die niet eerst gestut of geblokkeerd werden, kunnen ervoor zorgen dat lichaamsdelen gekneld worden.”
“Een bijkomend risico ontstaat als verschillende mensen tegelijk aan een machine werken. Bij gebrek aan coördinatie kan de machine op een verkeerd ogenblik opnieuw opgestart worden, met alle gevolgen van dien.”
Essentiële veiligheidstips
- Voorkom ongeplande storingen of defecten door preventief onderhoud.
- Zorg dat voor elk onderhoud of depannage de machine energieloos is geplaatst. Wees aandachtig voor onderdelen die door de zwaartekracht kunnen neerkomen. Blokkeer of stut onderdelen.
- Verwijder eventueel aanwezige restenergie (druk, spanning, …)
- Verwijder nooit afschermkappen en overbrug nooit beveiligingen. Plaats afschermkappen terug die werden verwijderd voor onderhoud voor opstart van de installatie.
- Verbouw geen machines of pas deze niet aan.
- Volg nauwkeurig de reinigings- en onderhoudsinstructies van de constructeur.
- Zorg dat tijdens het onderhoud of depannage derden de machine niet kunnen opstarten. Zorg voor een goede coördinatie.
- Laat het werk over aan techniekers die de werking van de machine optimaal beheersen.
Download onze instructiefiche.
Lees de factsheet van BeSWIC, het Belgisch kenniscentrum over welzijn op het werk