Ziek en toch aan het (tele)werk
Expert Lode Godderis
CEO IDEWE
Doet telewerk het risico op presenteïsme stijgen?
Door de COVID-19-pandemie is telewerk in opmars. De switch naar telewerk lijkt voor een aantal organisaties blijvend en ook nu het coronavirus opnieuw opflakkert, zal thuiswerk naar alle waarschijnlijkheid een belangrijk onderdeel blijven van de werkcontext. Uit een enquête van BDO in samenwerking met HR Square bleek dat meer dan zes op tien Belgen minstens twee dagen per week willen blijven telewerken na COVID-19.
Hoewel dat vóór de COVID-19-pandemie 67% van de werknemers nooit thuis werkten, gaf 95% van hen in april aan dat na corona wel vaker te willen doen, 65% wil dat zelfs voor minstens twee dagen per week. Dat blijkt uit cijfers van accountantsorganisatie BDO, die in april van dit jaar een enquête uitvoerde in samenwerking met HR Square, netwerk voor arbeidsrelaties en personeelsbeleid, bij meer dan duizend Belgen.
De voornaamste reden om dit telewerk te behouden is de verhoogde efficiëntie, maar dit is niet het enige pluspunt van telewerk. Telewerk heeft verschillende voordelen, zowel voor de werknemer als voor de werkgever. Voor werknemers kan telewerk bijvoorbeeld zorgen voor een betere werk-privébalans, doordat het woon-werkverkeer wegvalt. Op voorwaarde dat het telewerk niet gecombineerd moet worden met de zorg voor (jonge) kinderen. Bovendien ervaren werknemers die mogen telewerken meer verantwoordelijkheid en vrijheid. Van deze voordelen profiteert de werkgever rechtstreeks mee want hij heeft vaker meer tevreden werknemers, die productiever en creatiever zijn. Bovendien draagt het structureel implementeren van telewerk bij aan het imago van een moderne en innovatieve organisatie.
Absenteïsme en presenteïsme
Een ander voordeel van telewerk is dat werknemers zich minder snel ziek zullen melden en er dus minder absenteïsme of ziekteverzuim zal zijn in de organisatie. Recent onderzoek van HR-dienstverlener SD Worx wees namelijk uit dat het kort ziekteverzuim (afwezigheid korter dan één maand) bij bedienden in mei 2020 (te midden van de COVID-19 crisis) met de helft daalde, tot 1.17%, ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.
Een mogelijke verklaring is dat werknemers die thuis kunnen werken, zich minder snel ziek zullen melden wanneer ze last hebben van kleine kwaaltjes, zoals een lichte verkoudheid, omdat ze in de veiligheid van hun thuisomgeving kunnen werken. Maar dat houdt ook het risico in dat werknemers zich, wanneer ze kunnen telewerken, niet snel genoeg ziek zullen melden. Met andere woorden zou de mogelijkheid tot telewerk een stijging van het presenteïsme kunnen inhouden. Dat is het fenomeen waarbij zieke werknemers aan het werk blijven (thuis of op het werk), terwijl ze eigenlijk te ziek zijn en zich beter ziek zouden melden.
Presenteïsme houdt verschillende gezondheidsgevaren in. Zo vonden Demerouti en haar collega’s in 2009 bijvoorbeeld, dat presenteïsme een risico op burn-out kan inhouden. Bovendien kunnen de kosten voor de werkgever op lange termijn hoog oplopen, denk maar aan efficiëntieverlies of langdurige ziekteafwezigheid van de werknemer in kwestie in de toekomst. Desondanks lijkt het risico op een verhoging van presenteïsme omwille van telewerk klein volgens Lode Godderis, directeur kennis, informatie en research bij IDEWE.
“Voor werknemers met beperkingen en met beperkte gezondheidsproblemen kan telewerken en de vrijheid om een job van thuis in te vullen precies mogelijkheden bieden om toch zinvol aan de slag te blijven. Het risico op presenteïsme is niet onbestaande maar kan worden ingeperkt door de vinger aan de pols te houden, op te volgen en goed af te stemmen met de medewerkers.”
Belang van een telewerkbeleid
Het succes van telewerk valt of staat met een goed beleid. Het is belangrijk dat de werkgever een duidelijk kader schept waarbinnen dit telewerk kan plaatsvinden. Hierbij moet rekening gehouden worden met de componenten van psychosociaal welzijn, zoals de hulpbronnen autonomie, ontplooiingskansen en sociale steun, die eveneens van belang zijn buiten telewerk. Een duidelijke policy en concrete afspraken over bereikbaarheid, rapportering en taakverdeling zijn hierbij cruciaal. Ook dient er de nodige aandacht te zijn voor het behouden van de connectie met het team en de collega’s vanop afstand.
Als werkgever kan u voor de opmaak van een telewerkbeleid en de implementatie ervan steeds beroep doen op uw preventieadviseur psychosociale aspecten. Ook de preventieadviseur ergonomie kan een belangrijke partner zijn bij de ondersteuning van uw werknemers om hun telewerkplek ergonomisch in te richten.
Bekijk ook onze webinar over Deconnectie.
Downloads
- Brochure - Preventie van psychosociale risico’s bij telewerken (pdf - 620,4 kB)