De psychologische gevolgen van quarantaine kunnen zich lang laten voelen
Expert Hilde De Man
Preventieadviseur psychosociale aspecten
Versterk uw veerkracht met onze tips
Studies over de psychologische impact van quarantaine, na de recente SARS- en MERS-epidemies, tonen aan dat de gevolgen zich breed, aanzienlijk en langdurig laten voelen. “Het is dus ook belangrijk om goed voor je mentale gezondheid te zorgen”, zegt disciplineverantwoordelijke Psychosociale aspecten Hilde De Man van IDEWE.
Bij de uitbraak van Sars (Severe Acute Respiratory Syndrome) in 2003 werden in China en Canada quarantainemaatregelen opgelegd en ook in West-Afrika werden in 2014 volledige dorpen afgesloten tijdens de ebola-uitbraak. In de nasleep daarvan werd heel wat onderzoek gedaan naar de psychologische gevolgen.
“Globaal genomen zien we dat de kans op psychische klachten 3 tot 4 keer hoger is bij mensen die in quarantaine zijn geplaatst”, zegt directeur Kennis, Informatie en Research Lode Godderis van IDEWE. “Het gaat bijvoorbeeld over depressieklachten, slaapstoornissen, post-traumatische stress en emotionele uitputting. 20% van de mensen, die in nauw contact geweest waren met personen die besmet waren met SARS, zoals gezondheidswerkers, rapporteerden angst. Opvallend was dat ook 10% schuldgevoelens hadden.”
“De resultaten suggereren ook dat de langetermijngevolgen tot 3 jaar na de afloop van de maatregelen voelbaar blijven. Niet alleen voor de mensen die in quarantaine zijn geplaatst, maar ook voor ambtenaren die het quarantainesysteem hebben beheerd en de politici en volksgezondheidsfunctionarissen die het hebben opgelegd.”
“Dat wil echter niet zeggen dat quarantaine niet mag worden gebruikt. Het risico op psychologische effecten door het niet invoeren van quarantainemaatregelen en de verdere verspreiding van de infectie kunnen erger zijn. De beslissing moet dus zorgvuldig genomen worden en de overheid moet ervoor zorgen dat de ervaring voor mensen zo draaglijk mogelijk is.”
Mentale gezondheid tijdens de quarantaine
Of u nu alleen woont of met uw gezin onder één dak, voor iedereen vraagt deze situatie een enorm aanpassingsvermogen, stressbestendigheid en creativiteit.
“Naast je fysieke gezondheid is het ook belangrijk om goed voor je mentale gezondheid te zorgen”, aldus Hilde De Man. “In deze abnormale situatie zijn angstgevoelens, boosheid, eenzaamheid, gemoedsschommelingen normaal. Net zoals nachtmerries of de drang om meer alcohol te drinken gevolgen zijn van je natuurlijk stress-systeem, dat je lichaam gebruikt om je door moeilijke tijden te helpen. Om je stressreacties aan te pakken, helpt het om te begrijpen wat je stress bezorgt.”
Stressoren en tips om er mee om te gaan
We hebben een overzicht gemaakt van de meest voorkomende stressoren in quarantainesituaties en tips om hiermee om te gaan.
Onzekerheid
Het is belangrijk dat je je goed informeert over wat je kan doen om jezelf en anderen te beschermen. Raadpleeg daarom alleen betrouwbare bronnen, zoals de FOD Volksgezondheid.
Wanneer je merkt dat je onrustig wordt bij het bekijken of het beluisteren van het nieuwsbericht, beperk je je best tot 1 à 2 nieuwsmomenten per dag. Schakel de meldingen en pushberichten van sociale media en nieuwsapps op je mobiele telefoon uit.
Sociale en fysieke veiligheid
Fysieke veiligheid, levensmiddelen en sociaal contact horen bij de primaire basisbehoeften van de mens. Het is dan ook heel normaal dat we stress ervaren wanneer deze basisbehoeften in het gedrang komen. Dit maakt dat mensen vanuit hun stressreactie de regels van social distancing toch gaan schenden door te hamsteren of door elkaar op te zoeken. Tracht je bezorgdheden te rationaliseren. Door in te plannen wat je de komende week gaat eten, voorkom je dat je overconsumeert en ben je gerust dat je voldoende in huis zal hebben. Door concrete plannen te maken met vrienden en familie voor telefonisch contact, voorkom je het gevoel dat je op een eiland leeft en verlaag je voor jezelf de drempel om contact op te nemen.
Angst voor besmetting
De symptomen van een besmetting door het Covid-19 virus worden in de media beschreven als griepsymptomen. Het zou ook kunnen dat je stressreacties van je lichaam verkeerd interpreteert en aanziet als symptomen van corona. Het is belangrijk om je strikt aan de hygiënische voorschriften te houden en de regels van social distancing te respecteren. Als je je zorgen maakt om je fysieke gezondheidstoestand contacteer je je huisarts om een telefonische screening te doen.
Angstig zijn is nu een normale reactie op een abnormale situatie. Angst moet niet worden weerlegd of gerustgesteld, ze vraagt alleen om erkend te worden en verkend. Als ze ruimte krijgt in gesprek, kan ze evolueren naar een gezonde mate van angst. Neem de tijd om samen met iemand anders de angst te verkennen en te benoemen. Als onzekerheid en angst zich mag laten zien, ontspant het meestal en wordt het vanzelf lichter.
Je eigen gezondheid
Wanneer je merkt dat angst- of stressklachten na een aantal dagen of weken je dagelijkse leven bepalen, raden we je aan om contact op te nemen met een vertrouwenspersoon, hulplijn, dokter of therapeut. Je kan ook 24u/24 en 7/7 terecht bij teleonthaal voor een telefoon- of chatgesprek op het nummer 106 of via https://www.tele-onthaal.be/
Isolatie/eenzaamheid
Je sociale netwerk vanop afstand activeren, is een topprioriteit. Zeker wanneer je als een extravert door je privé- en werkleven gaat, zal social distancing een hele aanpassing zijn. Physical distancing zou daarom een betere term zijn. Verbreek dus geen contact, maar maak slim gebruik van je kanalen en van sociale media. Vermijd stoorzenders tijdens het werk maar spreek na de werkuren af met vrienden en familie voor een kwaliteitsvol gesprek via telefoon / videochat, …
Beperking van hulpbronnen
De kans is groot dat je doorgaans energie opdoet door een hobby te beoefenen in een sport- of hobbyclub. Tracht je energiegevers te vertalen in activiteiten die je thuis of buiten alleen of met je gezin kan doen.
Besteed voldoende aandacht aan je veerkracht: beweeg voldoende, eet evenwichtig, zorg voor ontspanning na een piek van spanning, maak ruimte voor positiviteit en ga bewust om met evenwicht en energie.
IDEWE biedt werkgevers uit de zorgsector naar aanleiding van de coronacrisis gespecialiseerde eerstelijnsondersteuning aan voor werknemers die kampen met gevoelens van angst, onzekerheid of acute stress.
Contacteer ons voor meer informatie.
Door thuis- en kantoorwerk te verenigen, kondigt de ‘new way of working’ zich aan als erg veelbelovend, zowel voor werkgevers als werknemers. Maar: om daar na een lange en zware coronaperiode een succes van te maken, is het belangrijk dat we eerst onze veerkracht terugvinden. Ontdekt het dossier New Way of Working met concrete tips om uw veerkracht te vergroten.
Ga aan de slag met de flyer Veerkrachtig aan het werk tijdens en na COVID-19.