Gewapend tegen schokkende gebeurtenissen

De dood van een collega meemaken, slachtoffer of getuige zijn van agressie of een zwaar ongeval, ... een schokkende gebeurtenis laat sporen na. “Het is normaal dat mensen die een ingrijpende gebeurtenis hebben meegemaakt angst- of stressreacties vertonen”, zegt Elke Velle. “Je lichaam zet alles op scherp voor wat mogelijk nog kan komen. Klaar om te vechten, om te vluchten of zich te verdedigen. Je hart gaat sneller slaan, je spieren spannen zich op. Mensen kunnen in deze situatie heel kwaad worden of volledig blokkeren. Soms lijkt het alsof ze kalm zijn maar de emotionele ontlading volgt dan meestal nog. Dit zijn op zich echter geen kenmerken van een posttraumatische stressstoornis. Dat wordt het pas als de angstklachten na enkele maanden aanhouden en bepaalde triggers het trauma telkens opnieuw oproepen. Een snelle opvang kan dit vaak voorkomen.”

Als zich een schokkende gebeurtenis voordoet, dan is een snelle opvang noodzakelijk. “Naast de eventueel noodzakelijke medische zorgen, is het prioritair dat mensen snel een veilig gevoel krijgen en de eerste emoties kunnen loslaten. Ook al denk je te weten hoe je in ingrijpende situaties zou reageren, vaak schrikken mensen achteraf van hoe heftig of apathisch hun reacties waren. Het is belangrijk om dat te normaliseren en vanuit de organisatie erkenning te bieden. Dat gebeurt bij voorkeur door de leidinggevende maar uiteraard zijn ook de steun en begrip van collega’s waardevol en noodzakelijk.”

“Het kan vervolgens zinvol zijn om twee dagen of nachten na het incident de mensen die betrokken waren bij het incident, samen te brengen. Samen ventileren nadat de eerste emoties wat gaan liggen zijn helpt, al is het ook belangrijk om dat te begrenzen en niet in de situatie te blijven hangen. IDEWE kan dergelijke groepsopvang faciliteren.  We werken met het driegespreksmodel waarbij we in een drietal gesprekken opvolgen hoe betrokkenen deze gebeurtenis geleidelijk aan een plaats geven. We merken echter ook dat één afspraak vaak voldoende is. Dat een organisatie slachtoffers en teamleden de tijd en ruimte gunt om samen te zitten en te verwerken is op zich ook al een waardevol signaal van erkenning. Onderlinge sociale steun van lotgenoten is immers zeer belangrijk in die fase.”

IDEWE biedt ook individuele opvang. Het gaat over drie gesprekken, gespreid in de tijd, waarin onze psychologen ingaan op de individuele beleving van de schokkende gebeurtenis.  “Het is een kans om mensen duidelijk te maken dat er niets mis is met hun reacties en te zoeken naar een manier om het voorval een plaats te geven of oplossingen te zoeken die de verwerking mogelijk maken. We merken in die gesprekken dat het niet bij een negatieve ervaring hoeft te blijven. Dergelijke gebeurtenissen kunnen de aanleiding zijn voor iets positiefs, dat mensen graag bevestigd willen zien. Evengoed kunnen ze aangeven dat ze er liever niet meer willen over praten, omdat ze het voorval een plek hebben gegeven of omdat ze inzicht kregen in situaties en triggers die een angstreactie kunnen uitlokken. Naast sociale steun is ook dat de bedoeling van de begeleiding.”

Een greep uit ons opleidingsaanbod rond schokkende gebeurtenissen op de werkvloer:

• Uitwerken van een agressiepreventiebeleid (opleiding directie en leidinggevenden)
• Omgaan met agressie in de praktijk (opleiding medewerkers)
• Omgaan met schokkende gebeurtenissen op het werk (opleiding leidinggevenden)
• Omgaan met agressie in de praktijk (opleiding leidinggevenden)

Ook het Employee Assistance Program (EAP) van IDEWE is een manier om werknemers op langere termijn te ondersteunen in hun mentaal, emotioneel en fysiek welzijn. Het bestaat in verschillende vormen, afhankelijk van de specifieke behoefte van de werknemer: 

• individuele therapie;
• (online) coaching;
• advies en psycho-educatie.

Lees er meer over.