Hoe veilig zijn bezoekers op uw boerderij?
Expert An Mertens
Preventieadviseur arbeidsarts
Hou zeker rekening met deze basisregels
Een boerderij is een bedrijf waar net zoals elk ander bedrijf veiligheidsrisico’s aan kleven. Nochtans is het voor bezoekers doorgaans veel gemakkelijker (en verleidelijker) om een landbouwerf op te lopen. Hoe veilig kan dat bij u? En welke voorzorgsmaatregelen kan u treffen om bezoekers, die niet noodzakelijk vertrouwd zijn met het landbouwleven, op een veilige manier te ontvangen?
Bezoekers komen en gaan op landbouwbedrijven. Het zijn familieleden of vrienden, de dierenarts, vertegenwoordigers, leveranciers, schoolkinderen die het landbouwleven willen leren kennen en leden van verenigingen die iets apart willen beleven. Sommige bezoeken zijn netjes op voorhand gepland, andere komen als u het niet verwacht. Sommige bezoekers kennen het reilen en zeilen van uw bedrijf, ander bezoekers hebben geen idee wat er omgaat.
Het is vanzelfsprekend dat veiligheid tijdens al die verwachte en onverwachte gelegenheden een prioriteit moet blijven. Maar hoe pakt u dat best aan?
Basismaatregelen
Sommige maatregelen komen niet allen de veiligheid van bezoekers ten goede maar ook die van uzelf, uw gezinsleden en uw medewerkers. Duidt gevaarlijke plaatsen of situaties goed aan of tref maatregelen die het risico beperken.
- Zet open putten af met hekken en dek ze na de werkzaamheden meteen weer af.
- Zorg dat machines die niet gebruikt worden stabiel op hun plaats of veilig geparkeerd staan.
- Zorg dat losse tractorwielen aan de muur vastgemaakt zijn zodat ze niet kunnen omvallen.
- Plaats tijdens het mixen van mest een bord dat het betreden van de stal verboden is.
- Duid aan wanneer in een serre of op een veld gesproeid werd met fytoproducten en vanaf wanneer het veilig is om terug tussen de gewassen te lopen.
- Vermijd gladde vloeren. Dit kan infrastructureel zijn met rubberen vloeren of matten of interventioneel door tussendoor voldoende te reinigen, plassen te vermijden, putten op te vullen of bij vriesweer maatregelen te nemen tegen het uitglijden.
Professionals op bezoek
Dierenartsen, leveranciers, inspecteurs, ... zijn mensen die wel doorgaans vertrouwd zijn met de sector. Het is echter niet omdat ze weten welke activiteiten zich op een doorsnee bedrijf afspelen dat ze ook weten hoe het er op uw bedrijf aan toe gaat. Waar komt plots een tractor van achter de hoek, welke stier is vandaag onhandelbaar …?
Om ervoor te zorgen dat mensen veilig uw bedrijf kunnen betreden, zich veilig kunnen verplaatsen op het terrein en veilig hun taken kunnen uitvoeren, hebben we enkele adviezen verzameld.
- Is het nodig dat iemand fysiek langskomt of kan de zaak ook online afgehandeld worden?
- Zorg dat bezoekers zich ergens kunnen aanmelden en niet op zoek moeten gaan in stallen en schuren vooraleer ze iemand treffen. Een receptie bemannen is wellicht geen optie maar u kan bijvoorbeeld wel een telefoonnummer doorgeven of aan de poort afficheren waarop mensen kunnen bereiken.
- Denk na over de risico’s van extra verkeer op het eigen terrein. Mogen bezoekers het erf oprijden om hun voertuig te parkeren of goederen te leveren? Wat is de maximumsnelheid die je wil toelaten op jouw terrein? Zet zo nodig ook borden om die snelheid aan te geven.
- Plaats bolle spiegels op plaatsen waar gebouwen of beplanting het zicht bemoeilijken.
- Plan uw werkzaamheden zodanig dat de bezoekers geen risico lopen. (Mix bijvoorbeeld geen mest als u bezoek verwacht).
- Hou de waakhond aan de leiband.
Komt de dierenarts langs voor een specifiek dier? Zet het dan al op voorhand apart.
Komt een aannemer werken uitvoeren met zware machines? Controleer de draagkracht van putdeksels of voorzie en signaleer op tijd een alternatieve route.
Zorg ook voor correcte persoonlijke beschermingsmiddelen in functie van de uit te voeren activiteiten maak vooraf duidelijke afspraken over wel materiaal en welke machines je zelf moet voorzien, denk bijvoorbeeld aan valbeveiliging of een hoogtewerker.
In veeteeltbedrijven is bioveiligheid een extra zorg. Het is vaak aangewezen om bezoekers een coverall en veiligheidsschoeisel aan te bieden. Zo vermijdt u dat ze ziekten van het ene bedrijf naar het andere overdragen.
Groepen op bezoek
Grote groepen bezoekers komen doorgaans op afspraak. Maak dan ook duidelijke afspraken met de begeleiders. Zorg ook dat iedereen weet welke zones wel en niet betreden mogen worden. Het kan ook zinvol zijn om iedereen te voorzien van een fluo veiligheidshesje.
Zorg ervoor dat u op bezoekmomenten niet met machines op het erf rondrijdt, dat alle gevaarlijke plaatsen afgeschermd zijn en hekken niet onbedoeld open zijn blijven staan. Hiervoor zijn hekken met een schuine scharnierpaal handig: die vallen vanzelf weer dicht. Denk er ook aan om sleutels uit het contact van gevaarlijke machines te halen.
Hou mensen weg bij dieren die een onvoorspelbaar temperament hebben of bij de volwassen mannelijke dieren in het algemeen.
Fytoproducten moeten wettelijk gezien achter slot en grendel in een apart lokaal worden opgeslagen. Ook andere producten, zoals meststoffen, reinigingsproducten, smeerolie en benzine kunnen risico’s inhouden voor kinderen. Zorg dat ook deze producten buiten het bereik van kinderen opgeborgen staan. Het spreekt voor zich dat het ten stelligste af te raden is om chemische producten in limonadeflessen of bloemspuiten te bewaren.
Familie en vrienden
Spelende kinderen zijn een groot risico op het erf. Dat geldt ook voor uw eigen kinderen maar met hen kun je vaker samenzitten om afspraken te maken over hun speelgedrag en de risico’s op het bedrijf. Als er neefjes of vriendjes langskomen, is dat niet altijd even uitgebreid gebeurd.
Laat kinderen niet op het erf spelen als er gevaarlijke werkzaamheden bezig zijn of op plekken waar zakken dierenvoer, strobalen of paletten gestapeld zijn.
Kinderen zijn vaak ook geboeid door grote machines en kunnen daardoor soms ook op plaatsen staan waar ze niet altijd even goed zichtbaar zijn. Een achteruitrij-alarm op machines kan voorkomen dat ze verrast worden door een plotseling achteruitrijdende trekker. Laat kinderen enkel meerijden als het voertuig een aparte stoel en veiligheidsgordel heeft.
Als u de trekker niet gebruikt, haal dan de sleutel uit het contact. Ook als u maar even uitstapt. Zet ook steeds de handrem op.
Zorg ervoor dat kinderen in de stal niet tussen de spijlen van roosters of tussen de dieren terechtkomen en maak ook duidelijk dat het formalinebad geen speelbadje is.